سیره معصومان علیهم السلام

دربــاره سیره معصومان علیهم السلام

برنامه سيره معصومان در بر دارنده مهمترين كتابهاى مربوط به چهارده معصوم، شامل زندگانى و سيره رسول خدا(ص)، فاطمه زهرا (س) و دوازده امام(عليهم السلام) مى شود كه بر چهار محور اصلى با عنوان كتابخانه، زندگى‏نامه، گاهنامه و تبار نامه مبتنى است. هر يك از آنها، مدخلى براى دستيابى به اطلاعات منسجم و دسته بندى شده در باره معصومان ميباشد.
نبود برنامه‏ى جامعى در زمينه سيره معصومان كه حداقل در بر دارنده متون اصلى مربوط به مطالعات اين رشته باشد، ضرورت توليد اين نرم افزار را آشكار مى‏سازد. در اين نرم افزار مهمترين متون مربوط به زندگانى معصومان و همچنين پاره‏اى از تحقيقات و پژوهشهاى جديد، براى معرفى بهتر و كامل تر چهارده معصوم(عليهم السلام)، گرد آمده است. اين مجموعه كمك شايانى به محققان، پژوهشگران و علاقهمندان به مطالعات سيره معصومان مينمايد و به ويژه با قابليتهاى پيشرفته فنى در زمينه جستجوى مطالب، جايگاه هر نوشته و تطور و ريشه يابى گزارشهاى مربوط به معصومان را مى توان در اين نرم افزار به راحتى پى گيرى كرد.
از مزاياى اين طرح علاوه بر در اختيار بودن حجم گسترده اى از منابع مربوط به سيره معصومان كه برخى از آنها نيز ناياب است، دستيابى آسان و سريع به اطلاعات و افزايش دقت در تحقيقات مى باشد. به ويژه آنكه نمايش درختى اطلاعات معصومان و كليد واژه‏هاى كاربردى استخراج شده از آن، بهره‏ورى و سودمندى اين مجموعه را بيشتر نموده و مى تواند سطح پژوهشهاى مربوط به معصومان را ارتقا داده و افق‏هاى جديدى را براى پژوهشگران روشن نمايد. استخراج و ارائه نسب سادات و امامزادگان به صورت هماهنگ از مزيت‏هاى كاربردى ديگر اين برنامه است.

محورهاى اصلى اين نرم افزار به شرح زير است:

1. كتابخانه‏

شامل 445 عنوان كتاب به زبان عربى، فارسى و انگليسى، كه 116 عنوان آن ترجمه كتابهاى عربى به فارسى و انگليسى و يا تعريب كتابهاى فارسى به عربى است. وجود كتابها و متون كهن فارسى مربوط به معصومان و ترجمه كتابهاى عربى، براى فارسى زبانان بسيار سودمند است به ويژه كه متن هاى عربى در برابر ترجمه‏هاى فارسى در دسترس قرار ميگيرد. دامنه زمانى كتابهاى مندرج در برنامه از آغاز نگارش در باره معصومان تا دوران معاصر را در بر مى گيرد.
كتابخانه به لحاظ دامنه موضوعى شامل سه دسته كتاب است:
* كتابهايى كه شرح حال دوازده امام را در بر دارد؛
* كتابهايى كه مربوط به اهل بيت(ع) است و شرح حال پنج تن مى باشد؛
* كتابهايى كه مربوط به يكى از معصومان مانند فاطمه زهرا(ع) و يا امام على(ع) است.
علاوه بر كتابخانه فارسى و عربى، بخش كتابخانه انگليسى نيز در بردارنده 24 عنوان كتاب درباره معصومان(ع) مى باشد.

2.زندگى‏نامه‏

نمودار درختى زندگانى معصومان به منظور دستيابى آسان به گزارش‏ها و اطلاعات مربوط به معصومان(ع) از كتب مربوطه استخراج شده است و هدف آن دسته بندى اطلاعات منابع مهمى است كه در اين زمينه وجود دارد. درختواره معصومان، شامل چهارده شاخه به تعداد 14معصوم مى باشد كه اطلاعات مربوط به هر يك از معصومان در هفت محور اصلى و چندين محور فرعى دسته بندى شده است. محورهاى اصلى عبارتند از: احوال شخصى، امامت، سيره، مناقب، اصحاب و راويان، سالشمار و كتابشناسى. هر معصوم به تناسب زندگى خود محورى اختصاصى نيز دارا است براى نمونه در درختواره امام على (ع) محور خلافت، در درختواره امام حسن(ع) محور خلافت، در درختواره امام حسين(ع) عنوان قيام، و در درختواره حضرت مهدى (ع)عنوان غيبت وجود دارد. مجموعا 234 عنوان كتاب به درختواره وصل شده، و بيش از 50000 واژه غير تكرارى از آن استخراج شده است. در درختواره علاوه بر مشخص شدن جايگاه هر يك از ريز موضوعات مربوط به معصومان در ساختار درختى، اقوال و اطلاعات متفاوت و مختلف در يك موضوع گرد هم ميآيد كه با توجه به رده بندى كتابها بر اساس زمان تاليف، امكان ريشه يابى اقوال و شناسايى مسير طى شده براى رشد و توسعه گزارشهاى مربوط به سيره معصومان، قابل تجزيه و تحليل مى باشد.

3.گاهنامه‏

در بخش سالنامه، جدولى زمانى از رخدادها و حوادث از ولادت پيامبر تا پايان عصر غيبت صغرى (سال 329) تهيه شده است. در خط زمان علاوه بر اين كه سال، ماه و روز حادثه مشخص شده است، همزمانى اين حوادث با امامت هر يك از امامان و خلفاى وقت نيز مشخص گرديده است. اين سالشمار قابليت تنظيم بر اساس تاريخ هجرى قمرى، هجرى شمسى و ميلادى را دارا است.

4. تبارنامه‏

تبارنامه شامل چهار كتاب نسب با عنوان المجدى فى أنساب الطالبيين/ ابو الحسن عمرى، الفخرى فى أنساب الطالبيين/ ازورقانى، عمدة الطالب فى أنساب آل أبى طالب/ ابن عنبة و جمهرة أنساب العرب ابن حزم است كه اطلاعات متن هر يك از كتابها به صورت مشجر نمايش داده مى شود و در درون هر شجره، مشجرات ديگرى نيز باز مى شود. علاوه بر اين، نامهاى موجود در تبار نامه هماهنگ شده و تبارنامه مختلف مربوط به يك نفر كه از چهار كتاب ياد شده استخراج گرديده، در يكجا متمركز شده است و قابليت بررسى‏هاى موردى را فراهم مى كند.