تاریخ ایران اسلامی

معرفی اجمالی تاریخ ایران اسلامی

نرم افزار تاریخ ایران اسلامی، مشتمل بر مهم‌ ترین کتاب های کهن مربوط به تاریخ ایران است. دامنه جغرافیایی ایران هر چند در طول تاریخ متغیر بوده است، اما آنچه مورد نظر ما در این کتابخانه است، تمام سرزمین‌ هایی است که تحت نفوذ فرهنگی و تمدنی ایران بوده اند و تاریخ آنها به زبان فارسی تدوین شده است. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی پیش از این گام‌ هایی در دیجیتالی کردن کتاب های تاریخی برداشته است که همه در یک راستا و به منظور ارائه طرحی کلی از تاریخ اسلام و ایران می باشد. تولید نرم افزار نور السیره ۲، جغرافیای جهان اسلام، سیره معصومان و تراث، در راستای همین طرح کلی بوده است. نرم افزار نور السیره ۲، بیشتر به جنبه عمومی تاریخ جهان اسلام و سیره و انساب قبایل و موضوعاتی از این دست توجه دارد و نوعی تاریخ عمومی مسلمین است و کتاب های موجود در برنامه نیز تأمین کننده همین هدف است و چنان که نرم افزار تراث، منابع ادبی و تاریخ اجتماعی اسلام را پوشش می دهد، به همین منوال نرم افزار جغرافیای جهان اسلام به جغرافیای عمومی اماکن و سرزمین های اسلامی به اصطلاح جغرافیای تاریخی می‌پردازد. از این رو اقدام به تهیه نرم افزاری که خاص تاریخ ایران اسلامی، که بخشی مهم از جهان اسلام می باشد، ضرورتش آشکار و در راستای همان طرح کلی می باشد. این نرم افزار تلاشی است برای معرفی تاریخ، فرهنگ و تمدن بزرگ ایران اسلامی که راه دست‌ یابی به اطلاعات مربوط به تاریخ ایران را تسهیل نموده و ابزار تحقیق و پژوهش را برای همه فرهیختگان به خصوص تاریخ دانان، مورخان و دانش پژوهان این رشته فراهم می‌نماید. دشواری متن های قدیم تاریخی فارسی و پراکنده بودن اطلاعات آنها و نبود نرم افزاری که در بردارنده متون اصلی مربوط به تاریخ ایران باشد، از جمله نکاتی است که ضرورت پرداختن به این طرح را روشن می سازد. مخاطبان این طرح، پژوهشگران، محققان، دانشجویان و علاقه مندان به مباحث مربوط به ایران هستند و نیز مستشرقان و ایران پژوهان، از جمله کاربران و مخاطبان بین المللی این طرح می باشند. دامنه این طرح به لحاظ زمانی، تاریخ ایران دوره اسلامی تا عصر مشروطه را در برمی‌گیرد. به عنوان پیش درآمد برخی از پژوهش های جدید در بارهی تاریخ ایران باستان نیز در برنامه گنجانده شده است. تاریخ ایران عصر پهلوی و انقلاب اسلامی ایران در برنامه های جداگانه عرضه خواهند شد. موضوع کتاب های این کتابخانه دائر مدار دولت های شکل گرفته در ایران مانند طاهریان، سامانیان، صفاریان، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، مغول، ایلخانان، صفویه، افشاریه، زندیه، قاجاریه و مشروطه است. از منظر دیگر، کتاب های مندرج در این برنامه، به لحاظ محتوایی در محورهای زیر دسته بندی می‌شوند: • تاریخ های عمومی: – کتاب های تاریخی که شامل دوره خاصی از تاریخ ایران نیستند و معمولا از داستان آفرینش تا روزگار خود مؤلف را در بردارد، مانند: تاریخ روضه الصفا میرخواند، حبیب السیر خواند میر و نیز تاریخ الفی آصف خان قزوینی و قاضی احمد تتوی. • تاریخ های سلسله ای: – کتاب های تاریخی که وقایع مربوط به یک یا چند سلسله از سلاطین و امرای مربوط به آن دوره و سلسله را شامل شود و یا اخبار سلطان ویا حاکمی از یک سلسله خاص را در بر گیرد مانند: أحسن التواریخ حسن بیک روملو یا تاریخ الجایتو ابوالقاسم عبدالله کاشانی و نیز مجمع الانساب شبانکاره ای. • تاریخ های محلی: – کتاب‌ هایی در باره تاریخ یک شهر یا منطقه ی خاص که گاه محدود به دوره خاصی از تاریخ آن شهر یا منطقه و یا محدود به حکومتی خاص در آن منطقه و یا شهر می‌شود، مانند: تاریخ بخارا نرشخی، تاریخ رویان اولیاءالله آملی، تاریخ طبرستان. • تاریخ دسته ها و گروه ها: – کتاب های تاریخی که مربوط به یک صنف خاص مانند: وزرا، علما و غیره می‌شود ،مانند: دستور الوزرای میرخواند. • سفرنامه ها و خاطرات: – گر چه سفرنامه ها و کتاب های خاطرات، به قصد تاریخ نگاری توسط مؤلفان آنها عموما نوشته نشده است، اما از آنجا که حاوی مطالب بسیار ارزشمند تاریخی و اجتماعی است و می تواند برای پژوهشگران در تاریخ اجتماعی ایران مفید فایده باشد در این نرم افزار گنجانده شده است، مانند: سفرنامه شاردن و روزنامه خاطرات عین السلطنه. • تحقیقات و مطالعات جدید: – هرچند اساس این کتابخانه عرضه متون کهن و دست اول است با این حال برخی منابع جدید برای استفاده بیشتر کاربران در این برنامه گنجانده شده است. • ترجمه و تعریب کتاب های تاریخی: – مانند تعریب سفرنامه شاردن و ترجمه برخی از کتاب های تاریخ عمومی مانند: تاریخ طبری، تجارب الامم، ابن مسکویه و الکامل ابن اثیر.

محتوای نرم‌افزار

•  متن كامل ۲۷۶ عنوان كتاب در ۴۷۲ جلد در زمینه تاریخ ایران دوره اسلامی، شامل: – تاریخ عمومی – تاریخ محلی ایران – تاریخ دولت‌ ها و سلسله‌ های ایران – سفرنامه‌ ها – منابع پژوهشی جدید
• دسترسی به بیش از ۱۴۰ هزار باب و عنوان از طریق فهرست گزینشی
• ارتباط متن كتاب‌ های برنامه با ۱۰ دوره لغت‌ نامه
• متن قرآن كریم به همراه ترجمه