مثنوی معنوی

دربــاره مثنوی معنوی

«كيست جز مولانا جلال الدين محمد كه از بلخ برخاسته باشد و جهانيان را از هر آيين و مرام در پرتو خورشيد عشق فرا خواند؟
به همين منظور مثنوى كامل او را كه سلسله‏ ى اتصال همه‏ ى عاشقان و آزادگان و عبرت نگاهان است در اين لوح فشرده فراهم آورده‏ايم تا مردم جهان را در هزاره ‏ى سوم از پرتگاه نيستى و حيرت به مأمن عشق به معرفت فرا خوانيم.
هر چه گويى آخرى دارد به غير از حرف عشق‏كين همه گفتند و پايان نيست اين افسانه را»
اين برنامه، نرم افزارى چند رسانه‏اى شامل متن شش دفتر مثنوى معنوى با صوت كامل ابيات به همراه پنج شرح جامع مى ‏باشد. قسمت‏هاى مختلف اين برنامه به شرح ذيل است :

1 - مثنوى معنوى

اين قسمت كه اصلى ترين قسمت برنامه است داراى شش بخش بوده كه به صورت كارتابلى در كنار هم مى‏ آيند و دسترسى به هر كدام از بخشها به راحتى انجام مى‏ گيرد.
پيش از معرفى بخش هاى مختلف اين قسمت تذكر اين نكته را لازم مى‏دانيم كه به دليل تعدد و تنوع نسخه هاى مثنوى و عدم امكان بهره گيرى هم‏زمان از تمامى آنها، نسخه‏ى مهدى آذريزدى كه از نظر كارشناسان برنامه (جناب آقاى آهى و ...)صحيح‏تر از ساير نسخ بود به عنوان متن انتخاب گرديد ولى جهت توجه دادن كاربران به وجود نسخه هاى ديگر ترجيح داده شد متنى كه توسط قاريان محترم برنامه خوانده مى‏شود نسخه‏ ى ديگرى باشد و لذا در برخى موارد بين صوت و متن هماهنگى كامل وجود ندارد.
نكته‏ى قابل ذكر ديگر در همين راستا تفاوت بيت نخست مثنوى در قسمت نمايش متن و صفحه اصلى برنامه است.اين بيت در نسخه‏ هاى اصيل و كهن به صورت «بشنو اين نى چون شكايت مى‏كند از جدايى ها حكايت مى‏كند» آورده شده است كه در آغاز اجراى برنامه نيز بيت مزبور به همين شكل نمايش داده مى‏شود.
بخش‏هاى اين قسمت از برنامه عبارتند از :

1-1) نمايش

كارتابل نمايش، كليه‏ى ابيات مثنوى معنوى را به صورت متنى با ذكر آدرس و عنوان و به صورت نستعليق نمايش مى‏دهد و كليدهاى پخش صوت خواندن ابيات ، فعال مى‏باشد. (دفتر اول و ششم با صداى جناب آقاى حسين آهى و دفتر دوم تا پنجم با صداى جناب آقاى امير نورى)

2-1) جستجو

كارتابل جستجو از يك حرف تا يك عبارت را به صورت جستجوى ساده و پيشرفته با سرعت عالى انجام مى ‏دهد و آدرس پاسخ‏ها در يك پنجره نمايش داده مى‏شود كه با انتخاب هر كدام جواب تفصيلى متن آورده مى‏شود.

1-2-1) دامنه

دامنه شامل دامنه‏ ى دفترها ، عناوين ، رديف و قافيه مى‏باشد كه با محدود كردن هر كدام جستجو در همان محدوده‏ ى انتخابى انجام مى‏گيرد.

3-1) شرح‏ها

كارتابل شرح‏ ها شامل چهار شرح مبسوط (شرح مرحوم بديع الزمان فروزانفر«دفتر اول»، شرح استاد سيد جعفر شهيدى«دفتر دوم تا پنجم»، شرح مرحوم ملاهادى سبزوارى و شرح مرحوم موسى نثرى) بوده كه با انتخاب هر بيت مثنوى معنوى، شرح‏هاى مختلف آن با ذكر آدرس آورده مى‏شود.

4-1) اعلام و نصوص

اين بخش شامل دو قسمت اعلام و نصوص بوده كه در قسمت اول اشخاص، اماكن و قبائل و در قسمت دوم روايات معصومين عليهم السلام و گفتار بزرگان مورد بررسى قرار مى‏گيرد.

5-1) قرآن

كارتابل قرآن شامل آيات قرآن كريم با ترجمه به همراه ارتباط ابيات مثنوى معنوى و شرح‏ها و مقايسه‏ ى آيات و ابيات مى ‏باشد.

6-1)يادداشت

كارتابل يادداشت جهت نمونه بردارى و يادداشت بر روى ديسك و هارد مى‏باشد كه اين كارتابل در پنج بخش مورد ذكر، كار يادداشت بردارى را انجام مى‏دهد.
عمليات چاپ علائم پژوهشى و راهنما در كليه ‏ى اين بخش‏ها فعال است.

2 - كتابخانه‏ ى شرح‏ها

اين قسمت شامل كليه‏ ى شروح مثنوى معنوى بوده و امكان نمايش متن و فهرست و جستجوى ساده و پيشرفته در شرح‏ها و انتقال به يادداشت و چاپ در اين قسمت لحاظ شده است.

3 - كتاب شناسى‏

اين قسمت به همت سركار خانم بهارك داوودى تهيه و به رؤيت و تأييد آقاى حسين آهى رسيده است.
منظور از كتابشناسى در اين قسمت عبارت است از كتاب‏هايى كه در مورد مثنوى و مولانا و كتب اعلام و مآخذ روايى و تاريخى مى‏ باشد. اين قسمت داراى سه گزينه است:

1-3) كتاب

اين گزينه شامل حدود 800 عنوان كتاب در مورد مثنوى معنوى و مآخذ آن مى‏ باشد.

2-3) مؤلف

اين گزينه شامل نام و مشخصات مؤلفين با ذكر كتاب و توضيحات لازم مى‏ باشد.

3-3) ناشر

اين گزينه شامل نام و مشخصات ناشرين با ذكر كتاب و توضيحات لازم مى‏ باشد.

4 - آرايه هاى بديعى‏

اين قسمت به همت آقاى حسين آهى تهيه و شامل تعريف بعضى از آرايه ‏ها با توضيحات لازم و نمونه مثال شعرى از مثنوى معنوى مى‏باشد.

5 - مقدمه

اين قسمت شامل مقدمه‏ هاى گفتارى و نوشتارى اساتيد گرانقدر آقايان مير جلال الدين كزازى، كريم زمانى و سيد حسين آهى مى ‏باشد.

6 - امكانات

اين قسمت شامل گزينه‏ هاى انتخاب انواع صفحه كليد و انواع فونت و انواع صوتهاى زمينه مى‏باشد.