حکیم بو علی سینا رحمه الله

دربــاره حکیم بو علی سینا رحمه الله

«ابن سینا علی‌رغم زندگانی ناآرام و پرحادثه خود، اندیشمند و نویسنده‌ای پرکار بوده است. آنچه از نوشته‌های خرد و کلان وی برجای مانده است، نماینده ذهنی فعال و پویاست که گویی در هر شرایطی، حتی در سخت‌ترین و توان‌فرساترین آنها از فعالیت و خلاقیت بازنمی‌ایستاده است. استعداد وی در فراگیری و حفظ خوانده‌ها و آموخته‌ها زبانزد همگان بوده است... حافظه نیرومند وی کار تألیف را نیز بر او آسان می‌ساخت» (دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، ج ۴، ص ۶).

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برای ارج نهادن به زحمات آن دانشمند فرزانه، پیش از این، نرم‌افزار مجموعه آثار وی را تولید نمود و در دسترس علاقه‌مندان گذاشت، ولی با نظر به پاره‌ای از کاستی‌های موجود در آن، تولید نسخه دوم را در دستور کار خود قرار داد.

آشنایی با برنامه

اين نرم‌افزار، مشتمل بر بخش‌هاى زیر است:

۱. نمايش‏

از جمله قابليت‌هاى اين بخش، امكان انتخاب دامنه براى نمايش منابع انتخابى است. همچنين دسترسى به فهرست درختى و گزينشى كتاب‌ها را نيز مى‌توان از امكانات اين بخش برشمرد. براى تسهيل در امر پژوهش در هنگام مطالعه منابع، تعداد ده عنوان از كتب لغت در اين بخش در اختيار محققان قرار گرفته است كه با استفاده از گزينه لغت‌نامه مى‌توان از آن بهره برد.

از دیگر قابليت‌هاى اين بخش، ابزار متن (تحقيقات) شامل رنگى كردن، حاشيه‌نويسى، نمايه‌زنى و علامت‌گذارى‏ و امكانات پژوهشى، مثل جستجو در متن كتب، لغت‌نامه‌ها و قرآن با استفاده از كليك راست، است.‏

۲. جستجو

مشاهده فهرست غير تكرارى كلمات با دقت بسيار بالا با امكان جستجوى انفرادى و تركيبى آنها در مجموعه اطلاعات موجود در اين نرم‌افزار، از ويژگي‌هاى اين بخش است. به‌كارگيرى عمل‌گرهاى مختلف در هنگام جستجو در متن و يا فهرست منابع به‌صورت جداگانه و فهرست‌سازى با استفاده از كاركترهاى عمومى(* و ؟) در گروه‌هاى مختلف و تركيب گروه‌ها يا كلمات آنها با استفاده از عمل‌گرهاى مختلف نيز از قابليت‌هاى اين بخش است.

۳. كتب مرتبط

با تلاش‌هاى صورت‌پذيرفته در اين بخش از نرم‌افزار، ارتباط بين كتاب‌هاى متن و شرح برقرار شده است.

۴. قرآن

در طراحى اين نرم‌افزار، در كنار دسترسى به متون اصلى و شروح و ترجمه‌ها ، مى‏توان به قرآن مراجعه کرد و در صورت لزوم به پژوهش و جستجو در آن پرداخت. همچنين در اين بخش، امكان مشاهده ترجمه قرآن نيز در دسترس كاربران، قرار دارد.‏

۵. ابزار

شامل چاپ متن‌ها، انتقال فهرست و متن كتب به يادداشت، لغت‌نامه و راهنما می‌باشد.

۶. نگارخان

شامل خلاصه‌ای از سریال ابن سینا پخش‌شده توسط سیمای جمهوری اسلامی ایران.

۷. فرهنگ‌نامه

در این قسمت مصطلحات فلسفی و طبی که در آثار ابن سینا از آنها یاد شده، تبیین شده است.

سه کتاب مبین اصطلاحات فارسی، نه کتاب مبین اصطلحات عربی و دو کتاب مبین اصطلاحات فرانسه و انگلیسی در فرهنگ‌نامه درج شده‌اند.

۸. امكانات

شامل هفت نوع صفحه كليد، هفت گروه قلم‏، مشخص كردن مسير تحقيقات شخصى (رنگى كردن، حاشيه‌نويسى، نمايه‌زنى و علامت‌گذارى)، زبان با انتخاب زبان فارسى، عربى يا انگليسى. در بخش زبان فقط رابط كاربرى تغيير خواهد كرد؛ به‌عبارت‌ديگر، زبان متن كتب تغيير نخواهد كرد.

در پايان، توفيق روزافزون همگان را از خداوند متعال خواستاريم.

مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى از كاربران محترم درخواست مى‌كند تا با انتقادات سازنده و پيشنهادات خود، ما را در ارتقاى كمى و كيفى اين برنامه يارى نمايند.

منابع

دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، ناشر: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول: تهران، ۱۳۷۰ش، چاپ دوم: تهران، ۱۳۷۷ش، ج ۴، ص ۶، مدخل ابن سینا، به قلم فتح‌الله مجتبایی.