اطلس جامع فرهنگی استان مرکزی

دربــاره اطلس جامع فرهنگی استان مرکزی

نگاهى به اطلس جامع فرهنگى استان مركزى‏

«اطلس جامع فرهنگى استان مركزى»، نامى است براى 14 عنوان كتابى كه به منظور تأليف موضوعات محورى و اساسى فرهنگ استان مركزى، عملاً در تاريخ 27/2/1389 كليد خورد و به مدّت دو سال كامل با حضور 14 پژوهشگر اصلى، 14 استاد ناظر و نزديك به 150 همكار پژوهشى (به طور مستقيم) در حدود 7000 صفحه به اجرا درآمد و در دو شكل نرم‏افزارى ديجيتالى و چاپ كاغذى در اختيار پژوهشگران و علاقه‏مندان قرار گرفت.

ضرورت تدوين اين اثر عظيم، زمانى دغدغه اصلى مسؤلين فرهنگى استان شد كه برگ‏هاى پراكنده آثار پژوهشى استانى و شهرستانى در لابلاى كتب و مقالات پراكنده بود و دسترسى پژوهش‏گران بدان‏ها دشوار و گاه غيرممكن مى ‏نمود.

بر اين اساس، عزم مجموعه اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامى بر تهيّه اطلس مذكور قرار گرفت و عمليات اجرايى آن، با سياستِ تكيه بر آثار موجود و تكميل حلقه‏هاى مفقوده به روش‏هاى كتاب‏خانه‏اى، ميدانى، پرسش‏نامه‏اى، مصاحبه‏اى و ... به سرعت آغاز شد و تلاش نمود نقشه فرهنگى استان را بدين ترتيب ترسيم نمايد كه به مسؤلين و دست‏اندركاران سياست‏گذارى فرهنگى استان نشان دهد پيش‏تر كجا بوده‏اند؟ اكنون در كجا ايستاده‏اند و در آينده چه افقى را پيش رو خواهند داشت؟

بر اين اساس است كه ايشان با شناخت دقيق‏تر قابليّت‏ها و توانمندى‏هاى استان، قادر خواهند بود از دوباره‏كارى بپرهيزند، خلأها را شناسايى كنند و بدون از دست رفتن وقت و هزينه و بدون موازى‏كارى، بهترين مسير را به سوى اعتلا و ارتقاى فرهنگ استان انتخاب كنند و محكم‏تر و مطمئن‏تر به سوى فتح قله‏هاى پيروزى و سعادت گام بردارند.

اكنون كه كار تهيّه اطلس به پايان رسيده با افتخار احساس مى‏شود كه از اين پس، هر پژوهش‏گرى كه در حوزه استان مركزى قلمى بر كاغذ نهد، ناچار است كه در خلال سطور اين كتب، مطلب مورد نظر را جست‏وجو نمايد و تقريباً هيچ دست‏به قلمى نمى‏تواند خود را از آن بى‏ نياز ببيند.

ليكن نبايد تصوّر شود كه اين اثر عظيم در حوزه قالب و محتوا خالى از نقص و كمبود است؛ بلكه همان طور كه دايره‏ المعارف‏ها و لغت‏نامه ‏هايى كه سازمان و متوّليان خاص خود را دارند به بازنگرى، روزآمدى و حك و اصلاح دائمى و ساليانه نيازمندند؛ چنين مجموعه‏اى هم - على‏رغم تمام دقّت‏ها و نكته‏يابى‏ها - اصلاح و حذف و اضافه‏هايى را مى‏طلبد كه زحمت آن بر عهده آيندگان دلسوز و علاقه‏مند به استان است، بزرگانى كه از نهادن نوك قلم بر كاغذ نمى‏ هراسند و نيك مى دانند كه «ديكته نانوشته بى‏ غلط است» و صد البتّه در كنجى نشستن و نقد نمودن بسى آسان‏تر.

مشخصات كلى مجلدات اطلس

1 - ايثار و شهادت ، مؤلف: احمد يارمحمدى ، ناظر : دكتر ميرنبى عزيززاده ، تعدادصفحه: 156 ، آلبوم : 472.

2 - رجال و نامداران ، مؤلف : گروه مؤلّفان ، ناظر : دكتر محسن ذوالفقارى ، تعدادصفحه : 508.

3 - تاريخ ، مؤلف : محمدجواد مرادى‏نيا ، ناظر : دكتر عبدالله متولّى ، تعدادصفحه :404 ، آلبوم : 640.

4 - جغرافياى فرهنگى ، مؤلف : مهدى محمدى ، همكاران : خالقعلى شاملو ، ناظر : دكتر محمود ضيايى ، تعدادصفحه : 725 ، آلبوم : 360.

5 - رسانه ، مؤلف : محمود زنده‏دل ، همكاران : على بخشى ، ناظر : دكتر سيدرضا نقيب‏السادات ، تعدادصفحه : 286 ، آلبوم : 336.

6 - اوقات فراغت ، مؤلف : سعيد موسايى ، همكاران : محسن مباركى ، ناظر : دكتر فرزاد نوابخش ، تعداد صفحه : 237 ، آلبوم : 288.

7 - جمعيّت ، مؤلف : مجيد آل‏طه ، همكاران : اكرم شمسى ، ناظر : دكتر محمدسجاد يارى‏زاده ، تعداد صفحه : 452 ،آلبوم : 24.

8 - اقوام، طوايف و مهاجرت‏ها ، مؤلف : عليرضا ناصرى ، ناظر : دكتر حسن عادلخانى ، تعداد صفحه : 224.

9 - زبان و گويش ، مؤلف : حسن عادلخانى ، ناظر : دكتر سيدبهنام علوى مقدم ،تعداد صفحه : 320 ، آلبوم : 16.

10 - ميراث فرهنگى و گردشگرى ، مؤلف : محمدحسين فرمهينى فراهانى ، ناظر : دكتر مجتبى رضوانى ، تعداد صفحه : 324 ، آلبوم : 75.

11 - تعليم و تربيت ، مؤلف : محمدعلى پرويزى ، همكاران : ابوالقاسم كاظمى ، ناظر : محمدعلى كمالى‏نهاد ، تعداد صفحه : 208 ، آلبوم : 48.

12 - آموزش عالى، مؤلف : معصومه دانشمند ، همكاران : زارعين ، ناظر : فتح‏آبادى ، تعداد صفحه : 640 ، آلبوم : 12.

13 - كتاب‏شناسى ، مؤلف : حسين سبحانى ، ناظر : دكتر محسن ذوالفقارى ، تعداد صفحه : 560.

14 - فرهنگ مردم ، مؤلف : غلامعلى ولاشجردى فراهانى ، ناظر : دكتر نعمت‏الله فاضلى ، تعداد صفحه : 532 ، آلبوم : 72.

ناگفته نماند كه به تعداد صفحات فوق، صفحات «فهرست اعلام» نيز افزوده مى‏ گردد كه به دليل ماهيت نرم ‏افزار، اين قابليّت، تنها در نسخه چاپى ارائه خواهد شد.

همچنين، ذكر نام و مشخصات تمامى دست‏اندركاران تهيه و تدوين اطلس فرهنگى، اعم از پژوهشى و ستادى، در مقدمه اطلس به ‏تفصيل خواهد آمد تا به شكل شايسته، قدر اهتمام ايشان، پاس داشته شود.

تصاوير:

در مدت گردآورى اطلس، هزاران قطعه عكس قديم و جديد مرتبط با هر عنوان از جلوه ‏هاى گوناگون گستره استان تهيه شده و در حد مجال، تعدادى از آن‏ها به شكل آلبومى جداگانه در پايان هر مجلد مورد استفاده قرار گرفته است. بديهى است كه ارائه تمامى تصاوير در مجلدات امكان‏ ناپذير بود. از اين رو، پيشنهاد گرديد تمام عكس‏ها در مجلدى جداگانه تقديم مشتاقان گردد.