About تراث 2
«کتابخانه تراث2»، مجموعه‌ای است از کتاب‌های مربوط به ادب، فرهنگ و علوم مسلمانان و مطالب مندرج در آن کتب، شامل گزارش‌های ادبی، تاریخی، حدیثی، اخلاقی، حکمت و فکاهه است. آنچه در این کتاب‌ها به‌طور عموم، پی‌گیری می‌شود، اخبار فرهنگی و ادبی است که در کتاب‌های تاریخ عمومی و رسمی بدان اهتمام چندانی نیست و امروزه، از آن، تعبیر به تاریخ اجتماعی می‌شود؛ ازاین‌رو، مطالب مربوط به زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم، به‌وفور در این کتاب‌ها یافت می‌گردد؛ به‌گونه‌ای که برای تحقیق در فرهنگ عمومی و اطلاع از مظاهر آن، چاره‌ای جز مراجعه به این دست کتب نیست.
اخبار مربوط به اقشار و طبقات فرودست نیز در این مجموعه کتب آمده و به زوایایی از زندگانی اجتماعی ایشان توجه شده که در کتاب‌های رسمیِ تاریخ از آن خبری نیست؛ برای نمونه می‌توان اخبار مربوط به حیوانات و نحوه به‌کارگیری آنها از سوی مردم و ارزش اقتصادی آنها را برشمرد که در این برنامه، چندین کتاب در این موضوع موجود است.
هم‌چنین در کتب یاد شده، از امور مربوط به نگارش و کتابت و انواع نامه‌ها و مسائل مربوط به دبیری و دفاتر سخن گفته شده است و چند کتاب این مجموعه، مربوط به همین موضوع است. بنابراین، می‌توان این کتاب‌ها را، «تاریخ فرهنگی» و«کتبی میان‌رشته‌ای» دانست که اطلاعات علوم مختلف، به‌نحوی در آنها یافت می‌شود؛ هرچند، جنبه ادبی، بر آنها غلبه دارد.
از آنجا که محتوای کتاب‌های تراث، از یک‌سو بسیار پراکنده است و شایستگی به‌کارگیری در علوم مختلف را دارد و از سوی دیگر، این مطالب پراکنده، به‌راحتی قابل دست‌رسی نیست، ضرورت دیجِیتالی شدن این کتاب‌ها، به‌خوبی نمایان می‌شود. با تولید این نرم‌افزار، کاربران، می‌توانند به‌راحتی مطالب مورد نظر خود را بیابند.
این کتابخانه، به لحاظ دامنه محتوایی، شامل کتاب‌هایی است که در شمار کتب متون می‌باشد و به لحاظ دامنه زمانی، کتاب‌های قدما را پوشش می‌دهد و به کتاب‌ها و پژوهش‌های جدید نپرداخته است.
مخاطبان این نرم‌افزار، عامه مردم نیستند، بلکه پژوهشگران رشته‌های مختلف علمی، مانند تاریخ‌دانان، ادیبان و علاقه‌مندان به علوم سیاسی و اجتماعی می‌باشند و هدف، در دست‌رس قرار دادن منابع کهن و اصیل، برای پژوهشگران علوم انسانی است؛ بدون اینکه جهت‌گیری خاصی در انتخاب یا ترویج منابع فوق الذکر مد نظر فراهم کنندگان آن باشد؛ به همین جهت، این برنامه، تضمین کننده صحت محتویات منابع از جهت عقیدتی و یا هر جهت دیگری نیست.
لازم به یادآوری است که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، پیش از این، نرم‌افزاری به نام«تراث 1»، عرضه کرده است که«کتابخانه تراث 2»، نسخه جدید آن است. «کتابخانه تراث 2»، در قیاس با«تراث 1»، علاوه بر افزایش کتاب‌ها و ارتقا از 65 عنوان کتاب، به 283 عنوان، پالایشی نیز نسبت به برخی کتاب‌های غیر مرتبط با عنوان تراث انجام داده و برخی از کتاب‌هایی را که با عنوان«کتابخانه تراث» هم‌خوانی نداشته، از این کتابخانه حذف کرده است؛ بنابراین، تنها کتاب‌هایی که در موضوع مورد نظر بوده و با تعریف کتابخانه سازگاری داشته ، در کتابخانه مندرج گردیده است.
ویژگی‌های کتب این مجموعه:
1. پراکندگی اخبار مندرج در آنها به‌گونه‌ای که در علوم مختلف کاربرد دارند و همین ویژگی، بایستگی ارائه این دست کتاب‌ها را به‌صورت نرم‌افزار روشن می‌سازد؛
2. گزینش مطالب و مندرجات آنها، از میان محتویات کتب مختلفی که در رشته‌های گوناگون نگارش یافته‌اند؛
3. کوتاه و موجز و رسا بودن عبارات؛
4. ارائه گزارش‌ها با جملاتی ادیبانه و گاه، در قالب حکایت و داستان؛ به‌گونه‌ای که دل را از خواننده می‌رباید و خستگی را از وی می‌زداید .
موضوعات کلی این مجموعه:
الف) علوم ادبی: شامل علوم و فنون ادبی و ریزموضوعاتی مانند شعر، کتابت، مَثَل، معانی و بیان و...
از جمله کتاب‌های مربوط به این موضوع و موجود در این مجموعه، عبارت است از: «الاغانی»، «صبح الاعشی فی صناعة الانشا»، «الامثال» و«الاعجاز و الایجاز».
ب) اخبار و حکایات: پاره ای از کتب موجود در این مجموعه، در ارائه اخبار و گزارش‌ها، از قالب روایت و داستان بهره برده‌اند و دسته‌بندی مطالب آنها، بیشتر موضوعی است، مانند کتاب«عقد الفرید» و«عیوان الاخبار».
ج) علم و تمدن: در کتاب‌هایی با این موضوع، علوم مختلف مسلمانان، چون علم فلک و نجوم، بررسی شده است، مانند«الاثار الباقیة» بیرونی و«الانواء» ابن قتیبه.
د) آداب و اخلاق : در کتاب‌هایی با این موضوع، عمدتا مسائل اخلاقی پی‌گیری شده و گزارش‌هایی که بار اخلاقی داشته و مربوط به فرهنگ عمومی بوده، گرد آمده است. نویسندگان این دست کتب، معمولا از آیات قرآنی و احادیث نبوی برای تثبیت مطلب مورد نظر، بهره گرفته‌اند. کتاب«ادب الدنیا و الدین» ماوردی از این دسته کتب است.
Share your thoughts with other customers