About گنجینه روایات نور 1.2
قال رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم:
إني تارك فيكم الثقلين، كتاب اللّه وعترتي«1»
آنگاه كه فرستاده خدا (ص) راه نجات و رستگارى را تنها در چنگ زدن به دامان دو گوهر گرانبهاى قرآن و اهل بيت (ع) اعلام كرد و گوش جان مؤمنان را با نواى دلنشين حديث ثقلين نواخت، تنها بيانيهاى رسمى را به دستور الهى اعلام مىنمود كه از نخستين روز دعوت آشكار اسلام در يوم الانذار تا آخرين لحظه بسترى بودن در پايان حيات، هزاران بار و به هزاران زبان گفتار و كردار، در هر گروه و جمعيتى از مسلمانان اعلام كرده بود. مؤمنان راستين با عمق جان دريافته بودند كه تنها كشتى نجات اهل بيت رسول خدايند و تنها نسخه شفابخش دردهاى هر دو جهان را بايد از سخنان نورانى ايشان جست كه كلامكم نور وامركم رشد. (بحار الانوار، ج 99، ص 132)
اين اهميت ، اهتمام مسلمانان را به گرد آورى سخنان اهل بيت (ع) بر انگيخت و از همان روزهاى نخستين، راويان نور هر يك به فراخور توان خود مجموعه از احاديث را گرد آوردند، به ياد سپردند، بر قلم جارى نمودند و در قالب كتابها و نوشتجاتى به نگارش در آوردند كه نخست همه با نام اصول و كتاب خوانده مىشدند و به يارى نام راويان از يكديگر ممتاز مىگشت. اما طولى نكشيد كه برخى از ايشان گزيدههايى از اندوختههاى خويش را با سامانى نو به تاليف در آوردند و كتابهايى در خصوص يك موضوع ويژه تدوين شد و گاه به نام موضوع خود ناميده گشت. اما نسل جديدى از كتب در راه بود؛ مجموعههايى فراگير، سامان يافته و تنظيم شده كه نخستين جوامع روايى را پديد آوردند و جريان نقل ميراث ثقل اكبر را فرازى ديگر بخشيدند. اين جريان در گذشت زمان از حركت باز نايستاد. هرچند گاه با فرودى قرين مىشد ولى غالبا با خروش سهمگينتر به شتاب خود مى افزود. اما ناآشنايى كشورهاى تازه مسلمان شده با زبان تازى، مردمان را از دستيابى به اين سرچشمه زلال محروم مىساخت. از اين رو عالمان با درك اين ضرورت به سرعت خود را به دانش زبان عربى آراستند و اين زبان به عنوان، زبان علمى در بسيارى از مراكز آموش و پژوهش پذيرفته شد. اما آنگاه كه دايره فراگيرى دانش گستردهتر شد و شمار آشنايان با هنر خواندن و نوشتن فزونى گرفت، تودههايى از مردم شكل گرفتند كه تنها به زبان خود آشنا بودند و راهى به زبان عربى نداشتند. آن هنگام بود كه برگردان روايات به زبانهاى ديگر ضرورتى آشكار يافته بود و نهضت ترجمه شكل مىگرفت و در دورانى همچون زمان علامه مجلسى به شكوفايى رسيد.
حاصل اين تلاش بىوقفه دانشمندان در ترجمه روايات به زبان فارسى، صدها كتاب است كه نه همه از نگارشى يكسان برخوردارند و نه همه از استوارى در ترجمه بهرهمندند. دانش مترجمان به معارف بلند روايات و آشنايى ايشان با زبان مبدا و مقصد، هم در عمق مفاهيم برگردان شده اثر گذاشته و هم شيوايى و رسايى بيان را متاثر نموده است. حال اگر بخاطر آوريم كه ائمه (ع) خود در باب روايات خويش فرمودند كه ان حديثنا صعب مستصعب (بحار الانوار، ج 2، ص 183) كه سخنان ما دشواريهايى دارد كه پرنده ادراك گروه فراوانى به اوج قلههاى آن نخواهد رسيد و از اين روى از ما خواستند كه اگر چيزى را درنيافتيم آن را به جهل خود نسبت دهيم و متعبدانه دانش آن را به اهلش واگذاريم؛ خواهيم دانست كه مترجمان روايات نه تنها با دشواريهاى معمول ترجمه كه با سختىهاى ويژهاى در تلاشهاى خود روبرو بودهاند كه جز به مدد عشق به اهل بيت (ع) و ارادت به آستان ايشان تحمل نمىشد. نرم افزار گنجينه روايات نور برگزيدهاى از حاصل چنين تلاشى مشترك است كه اينك نسخه نخست آن در اختيار شما قرار مىگيرد. اين خود به معناى آن است كه تنها خوشهاى از اين خرمن بزرگ را در خود جاى داده ولى اميد است كه در نگارشهاى بعد بر انبوهى منابعش افزوده شود و كتابخانه روايات مترجم در هر مرحله پربارتر گردد. مجموعه حاضر تنها به كتب چاپ شده پرداخته و از گنجينه نسخ خطى بهرهاى نبرده است، اما در گردآورى و گزينش منابع به روايات دوران ويژهاى مختص نيست و ترجمههاى قديمىترين كتب روايى تا جديدترين نگاشتههاى معاصران را در بردارد و حتى در صورت وجود ترجمههاى متعدد از متنى واحد همه برگردانها در مجموعه جاى گرفتهاند. اميد است تلاش ناچيز حاضر، هم پاسخگوى عطش ديرين فارسى زبانان به روايات اهل بيت (ع) باشد و هم از طريق عرضه ترجمههاى متعدد از كتب و هم با امكان يافتن ترجمههاى گوناگون روايتى واحد كه در كتب مختلف نقل شده، بتواند در بالندگى نهضت ترجمه اثربخش باشد كه خود فرمودند: "اگر مردم نيكويىهاى سخنان ما را دريابند هر آينه پيرويمان خواهند نمود."
______________________________
1 منابع اهل سنت:منابع شيعه:
- مسند احمد ابن حنبل، ج22، ص 226 - امالى شيخ صدوق، ص 338
- سنن نسائى، ج 5، ص 51 - الارشاد مفيد، ج1 ،ص 231
- سنن دارمى، ج 2، ص 522 - نهج الحق، ص 227
- كنز العمال، ج1 ،ص 186 - جوامع الجامع طبرسى، ج1 ص 265
- المستدرك على الصحيحين، ج3 ،ص 160
Share your thoughts with other customers