مجموعه آثار حضرت آیت‌ الله العظمی میرزا جواد تبریزی رحمه الله

About مجموعه آثار حضرت آیت‌ الله العظمی میرزا جواد تبریزی رحمه الله

شخصیت شناسی حضرت آیت‌ الله العظمی میرزا جواد تبریزی رحمه الله

يكى از بزرگان و مفاخر فقهاى نامدار شيعه و از استوانه ‏هاى فقهى‏ و اجتهادى در فقه اسلامى كه از نظر آثار و خدمات وجودى بسيار بابركت بوده، مرحوم فقيه متبحر، ميرزا جواد تبريزى( قدس سره) است. ايشان عالمى عابد، زاهدى وارسته، اهل خشوع و تهجد بود و بر علم و دانش مداومت داشت و جماعت فراوانى از او بهره بردند. اين عالم بزرگ، بر تمام مواليان و محبان اهل بيت( عليهم السلام) و فضلا و طلاب حوزه حق دارد؛ زيرا در زندگى خود، در مسير علوم و ولاى اهل بيت( عليهم السلام) تحولى عظيم ايجاد نمود.

هرگاه در پى شناخت اين عالم ربانى برآييم، ايشان را آگاه بر هر علم و فنى خواهيم يافت. جملات مدح و ستايش در معرفى او، ناتوان اند؛ چه اينكه او تنديس علم و دانش و ادب، و تجسم عينى فضل و كمال است.

* سجاياى اخلاقى و معنوى‏

فقيه هوشيار و محدث پارسا، آيت الله العظمى ميرزا جواد تبريزى، ثقه جليل القدر و سرچشمه بزرگوارى ها و فضيلت ها و داراى تأليفات سودمندى است. به راستى، علماى دين، نه تنها از استاد خود درس علم و دانش مى آموزند، بلكه مراتب معنوى و كسب كمال را نيز سپرى مى نمايند. مرحوم ميرزا جواد تبريزى( قدس سره) همزمان با طى مدارج علمى، بلكه سريع تر از آن، مدارج معنوى و كمالات روحى را پيمود؛ تا آنجا كه مصداق واقعى« عالم ربانى» گشت. اين ادعا با مرورى بر سجاياى اخلاقى ايشان كاملًا روشن مى شود؛ از جمله خصايص بارز اخلاقى مرحوم ميرزا جواد تبريزى( قدس سره) مى توان به اين موارد اشاره كرد:

-ياد خداوند متعال:

مرحوم ميرزا( قدس سره) هيچ گاه از ياد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام مى داد.

-زيارت و توسل:

مرحوم ميرزا( قدس سره) به زيارت ائمه هدى( عليهم السلام) اهميت فراوانى مى داد و هر جا فرصت مى يافت و يا امكانى برايشان حاصل مى شد، شروع به خواندن دعا و زيارت ائمه( عليهم السلام) مى نمود.

توجه وافر به موضوع توسل به معصومين( عليهم السلام) باعث گرديده بود كه مرحوم ميرزا( قدس سره) به تأليف كتب عقايدى روى آورد و به مسئله ردّ شبهات و دفاع از كيان تشيع و مظلوميت اهل بيت( عليهم السلام) اهميت خاصى بدهد.

-زهد و پارسايى:

ويژگى بسيار مهم ديگر در زندگى اين بزرگمرد، زهد و پارسايى و ساده زيستى اوست. مرحوم ميرزا( قدس سره) تمام امكانات را در اختيار داشت؛ اما با همه اينها، زندگى شخصى ايشان در نهايت پارسايى سپرى شد.

-تواضع:

تواضع مرحوم ميرزا( قدس سره)، از ديگر ويژگى هاى اوست. مرحوم ميرزا( قدس سره) هيچ گاه به مقام اجتماعى و بالا يا پايين بودن موقعيت خود نظر نمى كرد. اين خصيصه روحى و معنوى، به همراه علم و دانش گسترده، از ايشان شخصيتى ممتاز ساخته بود.

به طور كلى، سعه صدر، تخلق به اخلاق الهى، خوش فهمى، حُسن سليقه، داشتن نظم و برنامه تحصيلى، ظرافت طبع، معنويت در گفتار و كردار، و پختگى و بى نقص بودن آثار علمى، از جمله خصال برجسته اين عالم ربانى است.

گفتنى است كه تعليم و شاگردپرورى، از مهم ترين خدمات ايشان به شمار مى آيد. شخصيت بارز علمى ايشان در خصوص دقت عميق در مطالب، و ژرفايى فكر و انديشه و حُسن سلوك با طلاب، هر روز گروه بيشترى از افراد علاقه مند و با استعداد را به سوى مجلس درس ايشان مى كشاند.

* شخصیت علمی:

ايشان يكى از اعجوبه هاى روزگار خود بود كه در زمينه هاى مختلف علمى، از جمله: فقه، اصول، كلام و رجال، كتاب هايى ارزشمندى نوشته كه شمارى از آنها به زيور طبع آراسته شده است. تاكنون دهها كتاب از ايشان به جاى مانده كه حاكى از نبوغ اين فقيه فقيد است.

تأليفات فراوان و گوناگون وى در علوم و فنون مختلف اسلامى، هر كدام گوهرى تابناك و گنجينه اى پايان ناپذير است كه هم اكنون با گذشت ايام، روز به روز بر ارزش و اعتبار آن افزوده مى شود و جايگاهى بس رفيع و والا مى يابند و در صدر قفسه كتابخانه ها و در سينه فقها و دانشمندان جاى مى گيرند كه از آن ميان، مى توان به موارد ذيل اشاره كرد:

1. إرشاد الطالب فى شرح المكاسب: 7 جلد.

2. تنقيح مبانى العروه( طهاره): 7 جلد.

3. تنقيح مبانى العروه والمناسك( الحج): 3 جلد.

4. أسس القضاء والشهادات.

5. أسس الحدود والتعزيرات.

6. كتاب القصاص.

7. كتاب الديات.

8. طبقات الرجال: در حال حاضر، 4 جلد اسانيد كافى چاپ شده است.

9. الدروس فى علم الأصول: دوره كامل اصول.

10. تنقيح مبانى العروه( الصلاه): در حال چاپ.

11. تنقيح مبانى العروه( كتاب الصوم).

12. تنقيح مبانى العروه( كتاب الزكاه والخمس).

13. صراط النجاه: 12 جلد.

14. كتاب ظلامات فاطمه الزهراء( عليها السلام): در حال چاپ.

15. كتاب امير المؤمنين، على بن ابى طالب: در حال چاپ.

16. فدك.

17. الشعائر الحسينيه.

18. زيارت عاشوراء، فراتر از يك شبهه: در حال چاپ.

19. زيارت عاشوراء، فوق الشبهات.

20. نفى السهو عن النبى( صلى الله عليه وآله).

21. نصوص الصحيحه على الائمه( عليهم السلام).

22. الأنوار الهيه فى مسائل العقائديه.

23. النكات الرجاليه: مخطوط.

24. ما استفدت من الروايات فى استنباط الأحكام الشرعيه: وسائل الشيعه مخطوط.

25. النصايح.

نوشته هاى ارزشمند ايشان، همچون ابر بهارى تمام سرزمين ها را از قطرات حيات بخش بارانش سيراب مى سازد. تأليفات او، بر پيشانى روزگار همچون مرواريد مى درخشد و كلماتش در ميان سطرها همچون گوهرهايى گران بها كنار هم چيده مى شود.

تمام كسانى كه يادى از ايشان كرده اند، جز ستايش و تعريف هيچ ندارد و بنا بر شهادت تمام بزرگان، مرحوم ميرزا( قدس سره) قله هاى رفيع علوم مختلف، از جمله: فقه، اصول، كلام و رجال را درنورديده است.

وفات‏

مردان الهى با چشم فروبستن از دنيا، نمى ميرند؛ بلكه تا ابد در ياد و خاطر آيندگان زنده اند و بركات آنان، در ايام زندگى شان خلاصه نمى شود؛ بلكه پس از وفات نيز به واسطه تأليفات و شاگردان و باقيات و صالحاتى كه بر جاى مى گذارند، منشأ بسيارى از عنايات الهى بر مردم هستند.

مرحوم ميرزا( قدس سره) هنگام مرگ خدمات فراوانى از خود بر جاى گذاشتند كه بحمدالله پس از ايشان، شاگردان و فرزندان آن مرحوم، ادامه دهندگان اين راه پرفروغ بوده، خدمات ارزشمندى ارائه مى نمايند؛ هرچند جاى خالى يك عالم فرزانه را هيچ كس يا چيزى نمى تواند پُر كند.

در نهايت، چراغ عمر مرحوم ميرزا پس از 82 سال نورافشانى، در شب 27 شوال سال 1427 ق در شهر مقدس قم خاموش گشت و جهان اسلام از فيض وجود اين عالم گرانمايه محروم شد. پيكر پاكش در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه( س) كنار قطعه بزرگان و مفاخر مذهب تشيع به خاك سپرده شد. راهش پُر رهرو و يادش گرامى باد.

«آمين يا ربّ العالمين»